Polemika z tekstem pt. „Homeopatia” autorstwa doktora Jarosława Maja

Homeopatia wykracza poza wiedzę, jaką pozyskaliśmy na temat biologii i funkcjonowania człowieka w ciągu ostatnich stu kilkudziesięciu lat. Niepoznany mechanizm działania powinien być bodźcem do dalszych pogłębionych badań, a nie powodem do skreślania całej dziedziny, która jest uznana na świecie jako integralna część medycyny.

Po pierwsze – dobro pacjenta

Środowisko przeciwników homeopatii zaniepokojone jest brakiem badań klinicznych leków homeopatycznych, a także zagrożeniem zdrowia i życia pacjentów, jakie niesie opóźnienie zastosowania terapii alopatycznej lub całkowita rezygnacja z tego typu leczenia. Obecny stan badań oraz dowody naukowe skutecznie obalają pierwsze twierdzenie. Pod drugą tezą podpisuję się z pełnym przekonaniem. Dla każdego lekarza najważniejszy jest pacjent i jego dobro, dlatego też stoję na stanowisku, że tylko lekarz powinien stosować leki homeopatyczne, gdyż tylko on ma wykształcenie, wiedzę i doświadczenie konieczne do kontroli przebiegu procesu terapeutycznego. Właśnie próba wyrzucenia homeopatii poza nawias medycyny najpewniej skutkować będzie przytaczanymi przez autora publikacji sytuacjami irracjonalnych decyzji zastąpienia leczenia onkologicznego lekami homeopatycznymi i narażaniem przez to zdrowia pacjentów.

Leki homeopatyczne jak każdy inny środek leczniczy mają swoje wskazania i ograniczenia. Istnieje wiele badań klinicznych i obserwacji świadczących o skuteczności leków homeopatycznych w leczeniu różnego rodzaju schorzeń – zarówno w stanach ostrych, jak i przewlekłych. Homeopatia daje dobre efekty terapeutyczne m.in. w leczeniu biegunki u dzieci, grypy, alergii oraz infekcji górnych dróg oddechowych, nawracających zapaleń pęcherza moczowego czy dolegliwości ginekologicznych. Leki homeopatyczne stosowane są z dobrym skutkiem również w stanach niepokoju związanych z codziennym stresem, zaburzeniach ze strony układu pokarmowego, w leczeniu dolegliwości reumatycznych czy bólach pourazowych.

Jednak w stanach zagrożenia życia (m.in. zawał mięśnia sercowego, ostry atak astmy oskrzelowej, ciężka infekcja lub sepsa) oraz zaawansowanych chorobach wyniszczających (m.in. choroby nowotworowe, cukrzyca) homeopatia nie znajduje zastosowania jako podstawowa forma leczenia. Leki homeopatyczne w takich przypadkach mogą być stosowane jako uzupełnienie leczenia alopatycznego, a także dla łagodzenia działań ubocznych silnych leków, takich jak sterydy i antybiotyki. Są także wysoce skuteczne w zmniejszeniu dolegliwości związanych z chemioterapią (nudności i wymioty) i radioterapią (zapalenie skóry).

Ponieważ homeopatia cieszy się coraz większym zaufaniem i zainteresowaniem społeczeństwa, lekarze powinni mieć dostateczną wiedzę dotyczącą leczenia homeopatycznego, by móc w pełni nadzorować proces terapeutyczny.

Skuteczność leków homeopatycznych

Podważana w artykule skuteczność leków homeopatycznych została udowodniona w badaniach klinicznych oraz obserwacyjnych. Do końca 2007 roku przeprowadzono 134 badania kliniczne, w których wykazano działanie tych leków na poziomie wyższym niż efekt placebo.

Status prawny leków homeopatycznych w Polsce

W Polsce status prawny leku homeopatycznego określa Ustawa Prawo farmaceutyczne (Dz. U. 2003 nr 105 poz. 996) z dnia 6 września 2001 roku, z późniejszymi zmianami, która weszła w życie z dniem 1 października 2002 r. Następnie ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne, ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo farmaceutyczne, ustawę o wyrobach medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych ( Dz.U. 2004 nr 92 poz. 882 ) – znowelizowano prawo farmaceutyczne dostosowując przepisy krajowe do wymogów dyrektywy 2001/83/WE, zmienionej dyrektywą 2004/27/WE.

Wszystkie dostępne w Polsce leki homeopatyczne zostały dopuszczone do obrotu zgodnie z procedurą rejestracyjną leków. W przypadku leków homeopatycznych złożonych ma zastosowanie procedura standardowa, a więc taka jak w przypadku leków alopatycznych. W przypadku leków pojedynczych stosowana jest procedura uproszczona.

USA

Fałszywy jest również rysowany przez doktora Maja obraz homeopatii w Stanach Zjednoczonych. Tak jak w wielu krajach świata homeopatia w USA jest praktykowana przez tysiące lekarzy, część prywatnych ubezpieczeń refunduje leczenie homeopatią, a amerykańska agencja ds. żywności i leków uważa leki homeopatyczne za lekarstwa od 1938 roku.

Szwajcaria

W wyniku przeprowadzonego w maju w Szwajcarii referendum zostaną określone zasady przyznawania tytułu terapeuty. Taki krok – w przeciwieństwie do sugestii umieszczonej w tekście – znacząco wpływa na bezpieczeństwo pacjentów, gdyż jedynie osoby z wykształceniem medycznym lub osoby spełniające określone prawem wymagania będą mogły praktykować medycynę klasyczną lub komplementarną. Pozwoli to na zminimalizowanie liczby przypadków narażania zdrowia pacjentów przez osoby bez przygotowania medycznego.

Wiedzieć więcej

Z racji wykonywanego zawodu lekarze mają wręcz obowiązek pogłębiania wiedzy medycznej, gdyż tylko wtedy mogą zapewnić pacjentowi opiekę zgodną z obowiązującą wiedzą. Ale powinni także poznać zasady stosowania homeopatii, chociażby po to, aby być w stanie wytłumaczyć pacjentowi, dlaczego w jego przypadku homeopatię można zastosować albo zastosować jej nie wolno. Odgórne sprzeciwianie się przez samorząd lekarski stosowaniu leków homeopatycznych oraz kształceniu się w tej dziedzinie stanowi zaskakujący precedens.

W toczącej się od kilkunastu miesięcy dyskusji na temat stosowania homeopatii brakuje przede wszystkim otwarcia na argumenty drugiej strony – lekarzy, którzy mają doświadczenie i wiedzę z zakresu stosowania leków homeopatycznych. Również w tekście doktora Maja nie zostały uwzględnione opinie przedstawicieli środowiska medycznego, którzy z sukcesami stosują leki homeopatyczne na co dzień.

Ewa Wojciechowska
Prezes Polskiego Towarzystwa Homeopatii Klinicznej